هنر جلد سازي دردوره صفوي

[Topaz]

هنر جلد سازي دردوره صفوي

تهيه جلد کتاب در عهد صفوي به دنبال رشد صنايع و فنون، شکل صنعتي تر به خود مي گيرد. از اين رو سرعت بيشتري در تهيه جلد کتاب بوجود مي آيد. اين شکل از جلد سازي به نام جلد لاکي معروف است. اما تهيه جلدهاي چرمي نيز ادامه مي يابد، ولي به جاي استفاده از فشار دست بر جرم، از قالبهاي بزرگ فولادي استفاده مي شود. آستر کتاب را هم اکثراً طلاکاري مي کرده اند، در رنگهاي زمينه آستر کتاب نيز تنوع بيشتري بوجود مي آيد. چنانچه استفاده از رنگهايي مثل قرمز ، سياهف بنفش ، سبز در آستر جلد کتاب تازگي دارد. شکوفايي جلد لاکي را در عهد قاجاريه خواهيم ديد. ولي بد نيست که شيوه کار جلد لاکي را توضيح دهيم. ابتدا بر چوب نازک ورقه اي ظريف از گچ کشيدند، و سپس سطح گچي را با لايه اي از لاک مي پوشاندند و بعد نقش مورد نظر را اکثراً با رنگ و روغن بر لاک نقاشي مي کرده اند. و روي آن را با لايه اي شفاف مثل روغن جلد مي پوشاندند. اين لاک ها از موم بوده اند و با ذوب آن مي توانستند با قطري بسيار کم آن را بر سطح کچي بکشند. پيوند ميان نقاشي و نيز نقشهاي تذهيب و نقوش روي جلد کتاب در عهد صفوي بسيار زياد است.