سیستان وبلوچستان رنگین کمان صنایع دستی

[ashkan]

سیستان و بلوچستان دارای صنایع‌دستی متنوع و جذاب بی‌نظیری است که حاصل ذوق و خلاقیت ذهن و دستان توانای زنان و مردان هنرمند این خطه بوده و پاسخگوی همه سلیقه‌ها است که سبب شده تقریباً هیچ مسافری از این استان دست خالی بر نگردد.

، صنایع دستی در استان سیستان و بلوچستان از جایگاه ویژه‌ای در میان مردم و به ویژه اقوام و عشایر برخوردار است، زیرا پس از کشاورزی و دامداری به عنوان سومین منبع درآمد مردم منطقه محسوب می‌شود.

 

سفال کلپورگان با پیشینه تولید 7000 ساله، سوزن‌دوزی با نقوشی برگرفته از طبیعت منطقه، قالی بافی، گلیم بافی، حصیر دوزی، پرده‌بافی، چادر بافی، جوال بافی، نمدمالی، سکه دوزی، آیینه دوزی، پریوار دوزی، توردوزی، خامه دوزی و سیاه دوزی می‌توان به عنوان مهمترین صنایع دستی و از جمله سوغات سیستان و بلوچستان نام برد.

 

 

 

زنان سیستان و بلوچستان با دستانی توانا و فکری خلاق بیشتر وسایل خانه خود را در زیباترین شکل درست می‌کنند و این هنرهای زیبا و اصیل را به دختران خود نیز آموزش می‌دهند. تهیه پارچه، دوخت و تزیین پوشاک و بافت نفیس‌ترین نقوش بر فرش، گلیم و جاجیم، همه و همه نشانگر هنر ناشناخته زنان سیستان و بلوچستان است.

 

مردان نیز به فراخور فرصت‌های پیش آمده در کنار کشت و دامداری، به تهیه مصالح و ابزار و مواد اولیه کار می‌پردازند تا در این کارهای دستی نیز شریک و یاور همسرانشان باشند. نقوش به کار رفته بر روی آثار هنری سیستان و بلوچستان از دیرباز تاکنون توجه هر بیننده‌ای را به خود جلب کرده و همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار می‌گیرد.

 

 

 

سفال "کلپورگان" 7000 سال بدون تغییر

 

سفال "کلپورگان"، هنر دست زنان هنرمند بلوچ است که شیوه تولید آن از 7 هزار سال پیش تاکنون بدون تغییر باقی مانده است. بسیاری از روستاهای سراوان دارای خاک خوبی هستند که با بهره‌برداری از آن کوزه‌گری و سفال‌سازی در این روستاها، به ویژه در روستای کلپورگان این شهرستان توسعه یافته است.

 

"کلپوره" نام گیاهی دارویی برای درمان دل درد است که در منطقه بلوچستان می‌روید و کلپورگان نام روستایی است که در 25 کیلومتری سراوان و در 390 کیلومتری جنوب زاهدان واقع شده است. زنان بلوچ تمام کارهای ظریف ساخت سفال‌های کلپورگان را انجام می‌دهند و مردان فقط در کارهای طاقت فرسا مانند پخت سفال به زنان روستا کمک می‌کنند.

 

 

 

 

 

 

سفالینه‌های کلپورگان اشکال و کاربردهای متنوعی مانند کوزه، قلیان، انواع ظروف مانند کاسه و بشقاب و پارچ، قندان و اسپند دودکن دارد. سفال کلپورگان اگرچه آنطور که شایسته آن است به دنیا شناسانده نشده، اما اصالت و زیبایی این هنر دست، چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند.

 

قالی سیستان با شهرت جهانی

 

بافته‌های سیستانی سابقه‌ای طولانی و درخشان و همچنین شهرتی جهانی دارند. با سکونت اقوام سکایی در دشت زرخیز سیستان در 2 هزار سال پیش، تحولی در منطقه رخ داد. این قوم با سکونت در این منطقه به کشاورزی و بافندگی پرداختند و بافته‌های منطقه را تحت تاثیر تجربه و هنر خویش قرار دادند.

 

 

در گذشته برای بافت فرش سیستانی از پشم گوسفندان، رنگرزی گیاهی و به دلیل زندگی غیرساکن، از دارهای افقی استفاده می‌شد و همچنین چله از جنس ابریشم بوده، اما امروزه از پنبه برای چله و پود ضخیم استفاده می‌شود، دارها به حالت عمودی تغییر شکل داده و قالی بافان از رنگ‌های شیمیایی بهره می‌گیرند.

 

طرح‌های قالی سیستان شبیه به نقش‌های ترکمن است و نقش‌های اصیلی چون "فتح‌اللهی، مددخانی، هراتی، گلدانی یا گنبدی" بافته می‌شوند. فرش این منطقه در اکثر نقاط ایران شناخته شده و در استان‌های کرمان، خراسان و مازندران مشتری‌های قدیمی دارد. طرح‌های مذکور بدون داشتن طراح و نقاش و از دیرباز از نسلی به نسل حاضر منتقل شده‌اند.