پرویز شاپور

[تهمینه]

پرویز شاپور

پرویز شاپور آدمِ شوخ‌طبعی بود و از دمِ‌دست‌ترین اشیا و اتفاق‌ها زیبایی می‌آفرید. هم‌نشینانش آن‌قدر ماجرای شیرین از او نقل‌کرده‌اند که اگر روزی کسی به‌صرافتِ گردآوریِ آن‌ها بیفتد، اثری خواندنی خواهد‌شد. 
کاریکلماتور، قالبی است که به‌نامِ او سکه‌ خورده‌است. شاپور که خود آغازگرِ این شیوه در زبان فارسی بود، چندان آن را تکامل‌بخشید که امروز عبورکردن از آن مرزها و دست‌یافتن به قلمروهای تازه به‌راستی کارِ دشواری است.

از شاپور چندین هزار عبارت به‌جا مانده که اگر نبود برخی تکرارها و آسان‌گیری‌ها، شاید هنرِ یگانه‌اش امروز در مرتبه‌ای والاتر می‌نشست‌.
او طرّاح زبردستی نیز بود و با ترسیمِ خطوطی ساده سنجاق‌قفلی را دیگرگونه دید، به گربه و موش و ماهی جانی ‌تازه ‌بخشید و آن‌ها را جاودانه‌کرد. در این ساحت نیز از میانِ هم‌روزگارانش تنها اردشیر محصّص با او سنجیدنی است. شاپور کودکِ درونِ فعّالی داشت. می‌گویند مادرش سرِ پیری گفته‌بود شصت‌سال است دارم این بچه را بزرگ می‌کنم! 

از نمونه‌های کاریکلماتورِ او که در آن‌ها اشیا و مفاهیم گوناگون را طنزآمیز دیده و تعریف‌کرده‌است:

بیدِ مجنون، درختِ هیپی!

ناف، مُهر استانداردِ شکم!

گُل، فرودگاهِ زنبورِ عسل!

زن، مردِ نگاتیو!

نقطه‌چین، خطّ الکن!

بیضی، دایرهٔ مست!

ابر، بارانِ کال!