سفال "کلپورگان" 7000 سال بدون تغییر

[ashkan]

 

 

 

كلپورگان با سفالينه‌هاي تاريخي و منحصر به فرد و شهرت جهاني شاهكار انديشه، ذوق، فرهنگ و هنر زنان بلوچ در سرزمين ايران است، زنان بومي منطقه يگانه خالقان سفال كلپورگان هستند و اين هنر ارزشمند را نسل به نسل و سينه به سينه از مادران به دختران منتقل كرده اند و گذشت زمان و حوادث تاريخ نيز نه تنها از اصالت آن كم نكرده بلكه بيش از پيش بر ارزش‌هاي هنري آن افزوده است.

 

آنچه سفالگري كلپورگان را از ساير نقاط متمايز كرده ويژگي‌هاي منحصر بفرد آن است به گونه اي كه در ساخت سفال تمام مراحل ظريف سفالگري به وسيله زنان انجام مي‌گيرد و مردان فقط كارهايي مثل حمل خاك رس از معدن مسكوتان واقع در دو تا سه كيلومتري كارگاه، آماده كردن گل و پختن سفال را انجام مي دهند.

 

... و آنچه توجه جهانيان را به سفال كلپورگان جلب كرده استفاده نكردن از چرخ سفالگري در تهيه سفال است به گونه اي كه تمام سفالينه‌ها با روشهاي سنتي ابتدايي، بديع و به كمك دست انجام مي‌شود.

 

طرحها و نقشهاي سفال كلپورگان نيز كاملا هندسي است و تداعي نقشهاي باستاني است تــزيينــات روي سفالينه ها با نمادهاي تجريدي است كه از نسلي به نسل ديگر به يادگار مانده است و حكايت از راز و رمــز و خواهش هاي روحي و دروني هنرمند از محيط اطراف و اعتقادات و باورهاي او دارد و اغلب نمادها شبيه به نقوش سفالهاي ما قبل تاريخ و آغاز دوره تاريخي است.

 

در اين سفالينه‌ها لعاب به كار نمي‌رود بلكه براي تزيين و نقاشي از سنگ 'تيتوك' استفاده مي‌ شود، اين سنگ در منطقه تپه آچار در كهوران بخش مهرستان يافت مي‌شود و رنگ آن معمولا قهوه اي يا سياه است، اين سنگ نوعي سنگ منگنز است و رنگي كه از آن به دست مي‌آيد قهوه اي است.

 

از نكات جالب درباره اين سفال مي توان به دسته آنها اشاره كرد به طوري كه اين دسته‌ها بر خلاف سفال‌هاي امروزي ديرتر از بخش هاي ديگر سفال مي‌شكنند.

 

سفال كلپورگان اغلب به شكل كاسه، كوزه، جام، قدح، پارچ و ليوان و قلك ساخته مي‌شود و اغلب ظرف‌هاي ساخته شده آن نيز داراي سرپوش است كه گاه خود به عنوان ظرفي مستقل مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

 

هر چند در مورد اين اثر تاريخي و هنر زيبا تبليغاتي در خور شان آن انجام نشده اما آنقدر هويت و كيفيت منحصربفردش مشهود بوده كه اكنون در بازارهاي مهم جهاني شهره است به گونه اي كه اكنون كوره‌هاي سفالپزي كلپورگان نام دومين كارگاه سفال دنيا و تنها موزه زنده سفال را با خود يدك مي‌كشند.